พระพุทธเจ้าสอนการทำธุรกิจ

พระพุทธเจ้าสอนการทำธุรกิจ

ไม่อยากจะเชื่อเลยว่า พระพุทธเจ้าก็สอนในเรื่องการทำธุรกิจ คือเหตุทำให้ค้าขายดี

ครั้งนั้นแล ท่านพระสารีบุตรเข้าไปเฝ้าพระผู้มีพระภาคถึงที่ประทับ ถวายบังคมแล้ว นั่ง ณ ที่ควรส่วนข้างหนึ่ง ครั้นแล้ว ได้ทูลถามพระผู้มีพระภาคว่า — อํ. จตุก 21/79

ข้าแต่พระองค์ผู้เจริญ
(๑) อะไรหนอเป็นเหตุปัจจัยเครื่องให้บุคคลบางคนในโลกนี้ ทำการค้าขายขาดทุน
(๒) อะไรเป็นเหตุเป็นปัจจัยเครื่องให้บุคคลบางคนในโลกนี้ ทำการค้าขายไม่ได้กำไรตามที่ประสงค์
(๓) อะไรเป็นเหตุเป็นปัจจัยเครื่องให้ บุคคลบางคนในโลกนี้ ทำการค้าขายได้กำไรตามที่ประสงค์
(๔) อะไรเป็นเหตุเป็นปัจจัยเครื่องให้บุคคลบางคนในโลกนี้ ทำการค้าขายได้กำไรยิ่งกว่าที่ประสงค์

พระพุทธเจ้าตอบว่า

ดูกรสารีบุตร
(๑) บุคคลบางคนในโลกนี้ เข้าไปหาสมณะหรือพราหมณ์แล้ว ย่อมปวารณาว่า ‘ขอท่านจงบอกปัจจัยที่ท่านประสงค์’; เขากลับไม่ถวายปัจจัยที่เขาปวารณา ถ้าเขาเคลื่อนจากอัตภาพนั้นมาสู่ความเป็นมนุษย์นี้ เขาทำการค้าขายอย่างใดๆ เขาย่อมขาดทุน

(๒) อนึ่ง บุคคลบางคนในโลกนี้ เข้าไปหาสมณะหรือพราหมณ์แล้ว ย่อมปวารณาว่า ‘ขอท่านจงบอกปัจจัยที่ท่านประสงค์’; แต่เขาถวายปัจจัยที่ปวารณาไว้ไม่เป็นไปตามประสงค์ ถ้าเขาเคลื่อนจากอัตภาพนั้นมาสู่ความเป็นมนุษย์นี้ เขาทำการค้าขายอย่างใดๆเขาย่อมไม่ได้กำไรตามที่ประสงค์์

(๓) อนึ่ง บุคคลบางคนในโลกนี้ เข้าไปหาสมณะหรือพราหมณ์แล้ว ย่อมปวารณาว่า ‘ขอท่านจงบอกปัจจัยที่ต้องประสงค์’; เขาถวายปัจจัยที่ปวารณาไว้ตามที่ประสงค์ ถ้าเขาเคลื่อนจากอัตภาพนั้นมาสู่ความเป็นมนุษย์นี้ เขาทำการค้าขายอย่างใดๆ เขาย่อมได้กำไรตามที่ประสงค์

(๔) อนึ่ง บุคคลบางคนในโลกนี้ เข้าไปหาสมณะหรือพราหมณ์แล้ว ปวารณาว่า ‘ขอท่านจงบอกปัจจัยที่ต้องประสงค์’; เขาถวายปัจจัยที่ปวารณาไว้ยิ่งกว่าที่ประสงค์ ถ้าเขาเคลื่อนจากอัตภาพนั้นมาสู่ความเป็นมนุษย์นี้ เขาทำการค้าขายอย่างใดๆ เขาย่อมได้กำไรยิ่งกว่าที่ประสงค์

ดูกรสารีบุตรนี้แลเป็นเหตุเป็นปัจจัยเครื่องให้บุคคลบางคนในโลกนี้ ทำการค้าขายขาดทุน
นี้เป็นเหตุเป็นปัจจัยเครื่องให้บุคคลบางคนในโลกนี้ ทำการค้าขายไม่ได้กำไรตามที่ประสงค์์
นี้เป็นเหตุเป็นปัจจัยเครื่องให้บุคคลบางคนในโลกนี้ ทำการค้าขายได้กำไรตามที่ประสงค์
นี้เป็นเหตุเป็นปัจจัยเครื่องให้บุคคลบางคนในโลกน ี้ทำการค้าขายได้กำไรยิ่งกว่าที่ประสงค์ ฯ

พระพุทธเจ้านี่ฉลาดมาก การที่จะทำธุรกิจได้ดีหรือไม่อยู่ที่ลูกค้า ว่าเราสามารถ ตอบสนองความต้องการของลูกค้า “Deliver what you’ve promised” โดยเฉพาะอย่างยิ่งในสิ่งที่เราสัญญาว่าจะทำ ก็ต้องทำให้ได้ตามสัญญา

ทำไมพระพุทธเจ้าใช้ภิกษุเป็นเครื่องมือในการสอนนี้ี้? ประเด็นก็คือ

1. พระพุทธเจ้าหมายถึงลูกค้ายอดเยี่ยม คือลูกค้าที่มีเหตุผลและจ่ายเงิน (paying customer)

2. เราไม่ต้องการเกี่ยวข้องกับคนที่ไม่ดี ในกรณีนี้คือลูกค้าที่ไม่ดี (non-paying customer)

3. เจ้าของธุรกิจต้องสร้างความพอใจเกิน 100% (exceed customer expectation, always)

นั่นแลเป็นเหตุเป็นปัจจัยที่ทำให้ค้าขายดี